Van Bussum naar Naarden
Nol Verhagen
Klik hier voor de PDFversie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting
Totdat aan het einde van de 17de eeuw de Vesting Naarden zijn huidige vorm kreeg, kon je vanuit Bussum eenvoudig langs de Kerkweg (nu de Lambertus Hortensiuslaan en Thierenslaan) naar Naarden lopen, een afstand van ongeveer 2 km. De inwoners van Bussum moesten frequent van die route gebruik maken. Ze hadden immers geen eigen (katholieke) kerk en er waren ook geen winkels, want dat verbood het Naardens stadbestuur waar Bussum toen onder viel. (zie rectificatie in Bussums Historisch Tijdschrift 37/1 (2021) 2 )
 |
|
De brug over de buitengracht aan het eind van de Thierensweg |
Omlopen
Het was dus zacht uitgedrukt bepaald onhandig dat na de inval van de Fransen in 1662 en de bevrijding van de stad in 1663 (zie rectificatie) het aantal poorten werd teruggebracht tot twee, en de Bussumers Naarden voortaan alleen via de Utrechtse Poort konden bereiken. Het betekende aanvankelijk dat ze via de Oud-Bussummerweg naar de Amersfoortsestraatweg (toen nog Laarderweg geheten) moesten lopen om daar linksaf te slaan naar Naarden. Toen er in 1828 ter hoogte van de Galgesteeg een brug over de Bussummervaart werd gelegd, konden ze aan het eind van wat nu de Lambertus Hortensiusweg is, rechtsaf slaan en langs de Galgesteeg de Amersfoortsestraatweg bereiken. De Galgesteeg volgde het traject van de huidige Godelindeweg. Dat was wel een verbetering, maar het bleef een royale omweg van ongeveer 1 km. Op de terugweg moest uiteraard dezelfde omweg worden afgelegd.
Een doorn in het oog
De inwoners van Naarden hadden met die situatie geen problemen, want zij hoefden vrijwel nooit in Bussum te zijn. Totdat in 1874 de Oosterspoorweg werd geopend (maar niet met de bus) en ook de Naarders plotseling met deze hindernis werden geconfronteerd, als zij van of naar het station Naarden-Bussum wilden. Er was in 1872 wel al een short cut aangelegd in de vorm van een brug tussen de bedekte weg (het pad tussen de binnen- en de buitengracht van de vesting) en de Thierensweg, zoals het laatste stukje van de voormalige Kerkweg inmiddels heette. Maar helaas voor de Naarders was die brug net als de bedekte weg alleen bedoeld voor militair gebruik. En bovendien moest je dan nog altijd eerst via de Utrechtse Poort de bedekte weg zien te bereiken. En wat ze in Naarden voor de Bussumers nooit een probleem hadden gevonden, was hun, nu het henzelf betrof, wel een doorn in het oog.
 |
|
De ster van Naarden, met links zowel de brug over de Thierensweg (1)
|
Een langdurige stremming van de Utrechtse Poort wegens renovatie bracht in 1877 tijdelijk uitkomst. De bevelhebber van de vesting kon toen moeilijk weigeren een noodweg aan te leggen door en over bastion Turfpoort (aan de kant waar nu het Vestingmuseum is) en een noodbrug te slaan over de binnengracht. Na de voltooiing van de renovatie van de Utrechtse Poort werd de noodbrug weer afgebroken. De burgers mochten nu weliswaar gebruik maken van de bedekte weg en de brug over de buitengracht naar de Thierensweg, maar dat was en bleef een flinke omweg.
De Kippenbrug
De Naarders lieten zich echter niet afschepen. In 1879 ging het militaire gezag door de bocht en kreeg de stad toestemming om een voetbrug over de binnengracht aan te leggen, nu aan de andere (vanuit Naarden gezien de linker-) zijde van het bastion. Die brug was zo smal (1,1 m) dat hij in de volksmond al gauw de naam Kippenbrug kreeg. Hij was alleen voor voetgangers bedoeld en moest in tijden van nood snel af te breken zijn. Het werd dan ook een enigszins gammel bouwsel. In de praktijk werd de brug ondanks de steile helling ook door fietsers gebruikt, wat wel verboden werd, maar geheel op zijn Hollands werd dat verbod nauwelijks gehandhaafd. Begin 20ste eeuw deed het gerucht de ronde dat de brug zou worden afgebroken, maar na hernieuwd protest van de Naardense burgerij werd hij juist gerenoveerd. Tijdens de hongerwinter werd de bovenbouw van de brug grotendeels gesloopt om als brandhout te dienen.
|
|
|
De Kippenbrug. Foto Gemeentearchief Gooise Meren en Huizen,
|
Intussen was de brug minder noodzakelijk geworden. In 1939 was namelijk de doorbraak van de Burgemeester van Wettumweg met de bijbehorende brug tot stand gekomen en bovendien was de brug over de buitengracht bij de Thierensweg aan het begin van de Tweede Wereldoorlog afgebroken, zodat de verbinding met Bussum wasvervallen. Toch werd de Kippenbrug in 1954 nog een keer opgeknapt.
Tien jaar later verkeerde de brug alweer in ruïneuze staat. Er werd nog enige tijd over de afbraak gedelibereerd, onder meer omdat er inmiddels een hoogspanningskabel aan de onderkant van de brug was bevestigd. Die kabel werd in 1968 verwijderd en de brug werd na bijna 90 jaar trouwe dienst in 1969 gesloopt.
Bron
Henk Schaftenaar, ‘De Kippenbrug, de kortste weg naar Bussum’, in: De Omroeper, jaargang 14, nr. 1, maart 2001