Bussums Historisch Tijdschrift 26/3 (augustus 2010) pag. 3: Voorwoord

Wat vindt u in dit nummer?

Van de redactie

Klik hier voor de pdf van dit Voorwoord.

De smaak van de 19e eeuw

Het thema van de Open Monumentendag 2010 is ‘de smaak van de negentiende eeuw’. Het doel van dit landelijke thema is vooral de gebouwen e.d. onder de aandacht te brengen die in de 19e eeuw in neostijl gebouwd, respectievelijk aangelegd werden. De Historische Kring Bussum heeft gekozen voor de waterleiding, de watertoren en de begraafplaatsen; de neerslag hiervan vindt u in dit nummer.

Pompgebouw Waterleiding, 1898 (foto coll. HKB) (Bovenstaande illustratie is aanklikbaar voor vergroting).

De herontwikkeling en heropening van de Bussumse watertoren is aanleiding veel aandacht te besteden aan de geschiedenis van dit herkenningspunt. Chris Leenders beschrijft de historie van de toren in het kader van het wel en wee van de Bussumse Waterleidingmaatschappij. De verbouwers van de watertoren vertellen hoe ze de toren omgevormd hebben tot een monument van duurzaamheid.

De watertorens die in de tweede helft van de negentiende eeuw ontstaan, werden vooral in neoromaanse stijl gebouwd omdat dat goed aansloot bij hun functie. Enkele werden in neogotische en neorenaissance stijl ontworpen. De Bussumse hoort met die van Meppel en Almelo tot de laatste stijl.

Deze neostijlen zijn heel goed herkenbaar in het tweede zwaartepunt van dit nummer: de begraafplaatsen. De doden werden op een gegeven moment niet meer in de kerk maar buiten de bebouwde kom begraven. Jenika van der Torren laat in haar geschiedenis van het begraven zien hoe daarmee de ‘rijke stinkerds’ aangepakt werden. Haar kaart toont de begraafplaatsen in de omgeving.

Buiten de bebouwde kom betekende voor de oude begraafplaats van Naarden dat deze op Bussums grondgebied kwam te liggen. Ank Kooijman-van Rossum en Han de Vries leiden ons over die begraafplaats rond en wijzen op de vele fraaie neogotische en neoclassicistische details. De Joodse begraafplaats deelt de toegang met de Algemene Begraafplaats, Paul Joseph geeft een kleine aanvulling.

De Bussumse (oude) RK begraafplaats werd aangelegd midden op de hei, ver buiten de bebouwing. Voor Klaas Oosterom is het beschrijven van de graven vergelijkbaar met het schrijven van een boek over de vele bewoners van Bussum. Naast de RK begraafplaats ligt de Algemene. Jenneke van Diest schrijft over het oude deel: de mooie grafstenen en ornamenten.