Skip to main content

Bussums Historisch Tijdschrift 21/3 (december 2005) pag. 37-39

Beginnen met stamboomonderzoek

Eric de Ruijter

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.

Het jargon

Wat zijn parentelen en kwartierstaten? Dat zijn soorten stamboomonderzoek, waarbij bepalend is hoeveel voorouders u nazoekt. Voordat u begint met het echte onderzoek zult u een beetje thuis moeten raken in de termen en begrippen en in de soorten archiefstukken. Op internet, genealogie.pagina.nl, is vrij veel te vinden voor een eerste oriëntatie. Verder kunt u natuurlijk ook terecht bij de Openbare Bibliotheek, de genealogische verenigingen en op cursussen. Een aantal adressen en boeken vindt u hieronder. Bij die eerste oriëntatie hoort ook het onderzoeken of niet al iemand alles of een deel uitgezocht heeft. Het Centraal Bureau voor de Genealogie beschikt over een aantal uitgaven om dat na te kijken.

Het plan

Met de eerste kennis gewapend kunt u een plan opstellen. De kans is namelijk groot dat u als beginnend stamboomonderzoeker gaande het onderzoek afgeleid wordt, ofwel u verdrinkt in het materiaal of u komt juist droog te staan. Op dat moment is het goed een plan met de grote lijnen achter de hand te hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om vooraf te kiezen voor onderzoek naar de rechte mannelijke lijn, alle familieleden met dezelfde achternaam of juist alle voorouders. Dat maakt het mogelijk af en toe even te recapituleren: "waar ben ik mee bezig, wat heb ik al gedaan en wat moet nog". Het plan is niet heilig maar wel een handig handvat

Het begin

U kunt het eenvoudigst beginnen in uw eigen familie. Vraag uw oudere familieleden wat zij nog van de familie van vroeger weten. Aan de hand van trouwboekjes of familiepapieren kunt u de eerste gegevens noteren. De akten van de burgerlijke stand worden namelijk pas na 50 tot 100 jaar openbaar. U boekt waarschijnlijk het meeste resultaat door niet direct naar algemene gegevens te vragen, maar te beginnen met concrete herinneringen. Erfstukken, het huwelijkscadeau of de foto dat oma tachtig werd zijn een mooie aanleiding om meer te weten te komen.

De archieven

Eindelijk zijn dan de archieven aan de beurt. De gegevens van de gesprekken met familieleden hebben tot een eerste opzet geleid. Die kan nu gebruikt worden om verder te zoeken. Het Streekarchief in Naarden is uiteraard een goed uitgangspunt als u in Bussum of Naarden verder wil zoeken. De kans is natuurlijk groot dat het spoor leidt naar archieven van andere gemeenten of naar het Noord-Hollands archief in Haarlem, of het Nationaal Archief in Den Haag. Op internet zijn ook een aantal gegevens direct na te zoeken. De Genlias database bevat gegevens uit de burgerlijke stand van na 1811, en Digitale bronnen Noord-Holland bevat gegevens voor Bussum over trouwen en overlijden.

De werkwijze

U kunt natuurlijk alle gegevens in een schrift schrijven of op systeemkaartjes. In boeken of op internet zijn vaste schema's te vinden die u kunt in te vullen. Al snel wordt het handiger om alles op de computer bij te houden. Er zijn veel gratis softwareprogramma's zoals Aldfaer of Brother's Keeper te downloaden via internet. Daarmee kunt u meteen ook de juiste relaties en extra gegevens vastleggen. Het is belangrijk om alles goed vast te leggen, ook als iets niets oplevert. Het is frustrerend tweemaal hetzelfde te moeten uitzoeken. En mocht u vastlopen dan is er altijd nog het plan.

Het vervolg

Het uitzoeken van de stamboom kan tot een omvangrijke hobby uitgroeien met allerlei leuke zijwegen. Het wordt interessant als u de gegevens en familieverhalen kunt koppelen aan de grote geschiedenis. Als de familie generatieslang het beroep van bleker of zandschipper uitoefende zult u zich moeten verdiepen in deze historische beroepen. Familiebezittingen die door Franse soldaten geplunderd werden, vergroot wellicht uw interesse voor de Franse tijd. De Openbare Bibliotheek
Naarden-Bussum en de Historische Kring Bussum hebben veel achtergrondmateriaal bij de Bussumse geschiedenis. Misschien is het uitzoeken van de stamboom niet alleen aanleiding zich verder in de geschiedenis te verdiepen, maar ook oude of Latijnse handschriften te leren lezen. De echte doorzetters kunnen hun werk bekronen met een eigen publicatie op papier of internet. Daarvan zijn er al een aantal te vinden op de pagina 'Bussumse families' van de website 'Genealogie in Noord-Holland'.

Literatuur:

  • Stamboomonderzoek voor beginners, geschreven door Rob van Drie (2003)
  • Internet bij stamboomonderzoek, geschreven door Yvette Hoitink en Jeroen van Luin (2002)
  • Uw stamboom op de computer, Ronald Balhan en Rob van Drie (2003)
  • Gids voor Stamboomonderzoek, Roelof Vennik (2005)
  • Gids voor historisch onderzoek in Noord-Holland, K.W.J.M. Bossaers (1994)

Nuttige adressen: